سرگیجه چیست؟ علت های سرگیجه چه می باشد؟
همواره سرگيجه به عنوان يه بيماري و اختلال بسيار ترسناك براي بيماران شناخته مي شود زيرا در كمترين زمان ممكن بيماران كاملا حس تعادل خود را از دست مي دهند، كنترل زمان و مكان بدن از دست مي رود، حالت تهوع و ساير مشخصات سبب مي شود به عنوان بدترين تجربيات يك بيمار در ذهن او و اطرافيان وي نقش ببندد.
مهترين علائم بيمار در حالت سرگيجه بشرح زير است:
- عدم توانايي ايستادن بر روي پاها و حس عدم بالانس و تعادل
- احساس چرخش سر و محيط
- حالت تهوع
- عرق كردن بدن
- سياهي رفتن چشم
- احساس خالي شدن زير پاها
اما سرگيجه چيست و چگونه ايجاد مي شود؟
بسياري از بيماران زماني كه دچار سرگيجه مي شوند بر اين باورند كه مغز آنها دچار يك مشكل حاد شده است كه اين تفكر سبب مي شود بشدت ترس و استرس بر آنها غلبه مي كند و همين ترس مي تواند وضعيت آنها را بدتر مي كند.
سرگيجه مي تواند به چند علت ايجاد شود كه شايعترين آنها عبارتند از:
- اختلال در سيستم گوش داخلي (هم قسمت حلزوني، هم قسمت تعادلي گوش)
- اختلال در مغز و قسمت مخچه
- اختلال در سيستم قلبي عروقي
- اختلال در تنظيم قند خون
شايعترين علت سرگيجه، اختلالات سيستم گوش داخلي است كه در اين حالت به علت مشكلات عروقي، مصرف داروهاي با سميت گوش مثل چرك خشك كن ها و مشكلات ايمني بدن عملكرد حلزون يا سيستم تعادلي گوش (مجاري نيم دايره) به طور ناگهاني دچار مشكل مي شود كه در اين اختلال مي تواند يك گوش يا دو گوش را درگير كند. در اين حالت چون سيگنال هاي عصبي گوش به صورت ناگهاني دچار كاهش مي شود، مغز آن را به عنوان يك پيامد منفي در نظر مي گيرد و سبب مي شود سيستم هايي كه توسط مغز كنترل مي شوند به شدت دچار اختلال شوند.
سيستم هايي كه توسط مغز كنترل مي شوند اعمال حركتي و تعادلي بدن، عملكرد قلب و سيستم گوارشي است كه در اين حالت مغز كنترلش بر اين اندام ها مختل مي شود و سبب مي شود فرد نتواند روي پاهاي خود با ايستد و باعث مي شود بيمار بشدت عرق كند و حالت تهوع داشته باشد.
حال زماني كه از علت سرگيجه مطمئن شديم لازم است جهت ارزيابي دقيق شنوايي و تعادل بيمار به متخصص شنوايي شناسي ارجاع داده شود. در اين مرحله لازم است تست هاي زير به دقت انجام شود:
- تست اديومتري يا همان نوار گوش
- تست تمپانومتري: جهت بررسي وضعيت گوش مياني و احتمال عفونت گوش
- تست ABR: جهت بررسي حلزون گوش و عصب گوش
- تست ECOGH: جهت بررسي وضعيت فشار حلزون گوش
- تست VNG: جهت بررسي سلامت راه هاي عصبي گوش و مخچه و راه هاي بينايي
- تست VHIT: جهت بررسي عملكرد مجاري نيم دايره (مجاري نيم دايره مسئول حركات پرخشي بدن است)
- تست VEMP: جهت بررسي عملكرد اتريكول و ساكول (اتريكول و ساكول مسئول حركات افقي و عمودي بدن است)
به تصویر زیر دقت کنید:
همانطور كه ديده مي شود در كنار حلزون گوش چندين ارگان ديگر وجود دارد كه اسم آنها مجاري نيم دايره است. متاسفانه مردم از وجود چنين ارگاني و وظيفه آن بي اطلاع هستند و بر اين باور هستند كه گوش تنها وظيفه شنيدن را برعهده دارد و نمي دانند وظيفه حفظ تعادل بدن را نيز بر عهده دارند.
در سرگيجه هايي كه به علت گوش است معمولا با حركت سر يا بدن علائم سرگيجه ظاهر مي شود.
وضعیت های معمول که باعث ایجاد سرگیجه می شود:
- چرخش در تختخواب
- دراز کشیدن
- خم کردن سر
- بالا نگاه کردن
دیگر شکایات بیماران شامل:
- عدم تعادل(ساعت ها یا روزها بعد از اتمام سرگیجه)
- سبکی سر
- احساس شناور بودن
به كمك تست هاي كه متخصص شنوايي شناس انجام مي دهد مي توان دقيقا تشخيص داد كدام گوش و كدام مجاري نيم دايره درگير شده است سپس طبق محل دقيق ضايعه تمرين مورد نياز بر روس سر بيمار انجام مي شود و اين تمرينات به همراه بيمار آموزش داده مي شود كه در منزل هم اين تمرينات انجام شود.
