اگر شما نیز جزو آندسته از افرادی هستید که هنگام خوابیدن و یا غلت زدن در خواب دچار سرگیجه می شوید این مقاله با عنوان علت سرگیجه در خواب و دراز کشیدن را مطالعه کنید .سرگیجه در هنگام خواب عوامل مختلفی دارد که شایعترین آن BPPV است که در اصطلاح غیر تخصصی به جابه جایی کریستال های موجود در مایع گوش داخلی گفته می شود . برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله را تا انتها بخوانید.
این مقاله توسط مرکز آوای امید که ارائه دهنده کلیه خدمات شنوایی و تعادل از جمله شنوایی سنجی و تست های تعادل است نگاشته شده است.
علت سرگیجه در خواب
حس سرگیجه در خواب تجربه بسیار آزاردهنده و ترسناکی است زیرا فرد انتظار وقوع آن را نداشته و هیچ تجربه ای نیز در این مورد نداشته است . دلایل مختلفی ممکن است برای بروز سرگیجه هنگام غلت زدن در خواب وجود داشته باشد که شایعترین آن ابتلا به BPPV یا سرگیجه وضعیتی خوش خیم است. سرگیجه وضعیتی خوش خیم نوعی از سرگیجه است که با حرکت سر آغاز می شود.
داخل گوش داخلی مجموعه ای از کانال ها پر از مایع است. این کانال ها در زوایای مختلف قرار دارند. هنگامی که سر حرکت می کند، حرکت مایع درون این کانال ها به مغز می گوید که سر دقیقاً چقدر دور، با چه سرعتی و در چه جهتی حرکت می کند.
تصور می‌شود که BPPV در اثر کنده شدن و رها شدن کریستال‌های کربنات کلسیم کمی (اتوکونیا) در داخل کانال‌ها ایجاد می‌شود. معمولاً این کریستال ها در مخازن مخصوصی در سایر ساختارهای گوش داخلی (اوتریکل) نگهداری می شوند.
BPPV می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- آسیب سر
- تخریب سیستم دهلیزی در گوش داخلی به دلیل افزایش سن
- آسیب ناشی از اختلال گوش داخلی
- همچنین ارتباطی بین BPPV و پوکی استخوان وجود دارد. با این حال، در تعداد زیادی از موارد، هیچ علت شناخته شده ای وجود ندارد.
علائم BPPV
فعالیت هایی که باعث بروز علائم BPPV می شوند از فردی به فرد دیگر متفاوت است.بلند شدن از رختخواب یا غلت زدن در رختخواب حرکاتی هستند که اغلب باعث سرگیجه، گیجی منگی، سبکی سر، عدم تعادل یا حالت تهوع می شوند.برخی از افراد وقتی سر خود را به عقب برمی‌گردانند تا به بالا نگاه کنند، احساس سرگیجه می‌کنند.علائم معمولاً متناوب هستند و برای چندین هفته یا ماه در یک زمان متوقف می شوند و سپس برای مدت طولانی تر یا کوتاه تر عود می کنند.
تشخیص BPPV یا سرگیجه در خواب
تشخیص سرگیجه در خواب یا BPPV کاری بسیار تخصصی است که تنها توسط متخصص شنوایی و تعادل مسلط به ارزیابی های سرگیجه انجام می شود . تست هایی تخصصی که برای این منظور استفاده می شود.
تست VNG : این تست یک مجموعه تست است که مهمترین تست تشخیص علت سرگیجه است
مانور تشخیصی Dix-Hallpike :این تست یکی از اجزای تست VNG و مهمترین ابزار برای تشخیص سرگیجه وضعیتی خوش خیم یا BPPV است. در این تست 6 کانال نیمدایره بررسی می شود تا کانال درگیر شناسایی شود . بعد از تشخیص کانال درگیر درمان آغاز می شود.
تست ECOG: در این تست فشار مایع گوش داخلی اندازه گیری می شود تا مشخص شود آیا جابه جایی کریستال های گوش داخلی به علت افزایش فشار گوش داخلی رخ داده است یا خیر.
تست کالریک :یکی دیگر از تست هایی که ممکن است برای تشخیص علت جدا شدن کریستال های گوش یا به اصطلاح جا به جایی مایع گوش نیاز باشد تست کالریک است در این تست وجود ضعف در سیستم تعادلی مورد بررسی قرار می گیرد.
برای اطلاع بیشتر در مورد تست سرگیجه مقاله در همین سایت با عنوان تست سرگیجه و ارزیابی تعادل در همین سایت را مطالعه کنید.
درمان BPPV
درمان سرگیجه در خواب به علت BPPV دارویی نیست و پس از تشخیص وجود BPPV که علت بروز سرگیجه در خواب است مانور درمانی باید انجام شود . پیش نیاز انجام مانور درمانی تشخیص کانال درگیر توسط تست هالپایک است پس از آن متخصص سرگیجه بر اساس کانال درگیر و شدت درگیری مانور مناسب را برای شما انجام خواهد داد. هرگز مانور درمانی را در خانه انجام ندهید زیرا می تواند شرایط را بدتر کند .
چندین نوع مانور برای این بیماری وجود دارد که بستگی به پارامترهای مختلفی دارد که در حین انجام تست مشخص می شود . تعداد جلسات مورد نیاز برای مانور درمانی ممکن است تا 3 جلسه باشد و در بازه های زمانی خاصی نیاز به تکرار باشد.را می توان با تمرینات ساده ای که توسط پزشک یا فیزیوتراپیست که با تکنیک های مورد نیاز آشناست، آموزش داده می شود. با این حال، اگر علائم ادامه یابد و باعث ناراحتی شود، ممکن است به متخصص ارجاع دهید.
BBPV معمولاً با استفاده از طیف وسیعی از مانورهای موقعیتی درمان می‌شود که هدف آن انتقال کریستال‌ها به خارج از کانال نیمه دایره‌ای گوش داخلی به ناحیه‌ای است که پیام‌های اشتباهی را برای ارسال توسط سیستم تعادل تحریک نمی‌کند.
چرا دچار BPPV شدم
هنوز علت دقیق BPPV مشخص نیست اما نشانه هایی وجود دارد که می تواند یک بیماری ارثی باشد. بسیاری از افراد مبتلا به BPPV خویشاوندانی دارند که این عارضه را نیز دارند.
همچنین شرایط دیگری وجود دارد که می تواند برخی افراد را مستعد ابتلا به BPPV یا سرگیجه در خواب کند. این موارد عبارتند از:
- ضربه به سر
- صدمات قبلی سر
پوکی استخوان - کمبود ویتامین D
- دیابت
- ابتلا به عفونت های گوش
- ابتلا به منییر یا افزایش فشار گوش داخلی
درمان خانگی سرگیجه در خواب
بعد از تشخیص وجود BPPV و تشخیص کانال درگیر توسط متخصص سرگیجه مانوردرمانی انجام خواهد شد . پس از انجام مانوردرمانی تمریناتی به شما داده می شود که می توانید در خانه آنها را انجام دهید تا مشکل به طور کامل حل شود.
اقداماتی که درهنگام بروز اولین سرگیجه به عنوان درمان خانگی سرگیجه باید انجام دهید عبارتند از:
- بنشینید یا بی حرکت دراز بکشد.
- اگر هنگام ایستادن دچار سرگیجه می شوید، به آرامی بایستد.
- از تغییرات ناگهانی در موقعیت سر و بدن خود خودداری کنید.
- مایعات بنوشید.
- در اتاق کمی تاریک استراحت کنید.
دارو
BPPV که علت سرگیجه در خواب است درمان دارویی ندارد و درمان آن تنها انجام مانور درمانی است ولی ممکن است پزشک برای کنترل سایر علائم مانند حالت تهوع و یا سردرد داروهایی را تجویز کند . دقت کنید که این داروها درمان سرگیجه نیستند و فقط علائم ناخوشایند را کنترل می کنند.این داروها به طور معمول عبارتند از:
- آرام بخش- خواب آورها، یا کمک خواب
- آنتی کولینرژیک ها که با مسدود کردن انتقال دهنده عصبی استیل کولین عمل می کنند
- آنتی هیستامین ها
سایر دلایل سرگیجه صبحگاهی
بجز BPPV دلایل دیگری نیز برای سرگیجه در خواب وجود دارد که البته سایر دلایل بیشتر گیجی منگی ایجاد می کنند تا سرگیجه چرخشی . این عوامل می توانند از یک بیماری زمینه‌ای باشند تا مصرف برخی داروها . با این حال، به طور کلی، سرگیجه صبحگاهی چیزی است که گهگاه برای بسیاری از افراد اتفاق می افتد و دلیل زیادی برای نگرانی نیست.
در ادامه برخی از دلایل رایج سرگیجه صبحگاهی و سرگیجه بعد از خواب، آورده شده است:
آپنه تنفسی
اگر آپنه خواب دارید یا همسرتان به شما اطلاع داده است که زیاد خروپف می کنید، الگوهای تنفس شبانه شما ممکن است مقصر سرگیجه صبحگاهی شما باشد.
آپنه خواب در واقع یک وضعیت تنفسی انسدادی است، به این معنی که در صورت داشتن آن، در شب به طور موقت تنفس را متوقف می کنید. این وقفه ها در تنفس می تواند منجر به کاهش سطح اکسیژن شود که می تواند باعث سرگیجه در صبح هنگام بیدار شدن از خواب شود.
کم آبی بدن
یکی از شایع ترین دلایل بیدار شدن با سرگیجه در واقع کم آبی بدن است.به عنوان مثال، اگر قبل از خواب الکل می نوشید، ممکن است به خصوص صبح که از خواب بیدار می شوید دچار کم آبی شوید.
حتی اگر الکل مصرف نکنید، عواملی مانندکار در محیط گرم، ننوشیدن مایعات کافی، مصرف داروهای دیورتیک، مصرف نوشیدنی های کافئین دار زیاد یا تعریق زیاد می تواند باعث کم آبی شود.
قند خون پایین
بیدار شدن با سرگیجه در صبح همچنین می تواند نشانه ای از کاهش قند خون باشد، در این شرایط قبل از خوردن هر غذایی در صبح دچار سرگیجه می شوید.اگر دیابت دارید و انسولین یا سایر داروها مصرف می کنید، اگر شب قبل به اندازه کافی غذا نخورید یا اگر دوز داروی شما خیلی زیاد باشد، ممکن است صبح ها دچار هیپوگلیسمی شوید.
حتی اگر دیابت هم نداشته باشید، می توانید هیپوگلیسمی داشته باشید. اگر به طور مرتب دوره‌هایی از سرگیجه، خستگی یا احساس بیماری و ضعف را در بین وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها تجربه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید تا از نظر هیپوگلیسمی آزمایش شود.
سرگیجه در خواب به علت داروها
اگر به طور منظم از داروهایی استفاده می کنید، ممکن است آن ها مقصر سرگیجه صبحگاهی شما باشند.
در مورد اینکه داروهای فعلی شما چه عوارض جانبی ممکن است داشته باشند و اینکه آیا داروی تجویز شده شما علت آن است، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است راه حلی وجود داشته باشد، مانند مصرف دارو در زمان دیگری، که می تواند کمک کند.
