کم شنوایی

داروهای ایجاد کننده کم شنوایی و وزوز گوش

دارو های کم شنوایی

دارو در دانش پزشکی به هر ماده‌ای که برای درمان٬ تسکین علائم٬ تشخیص بیماری و یا پیشگیری از آن به کار رود و بر ساختار یا کارکرد ارگانیسم زنده اثر می گذارد و پس از ورود به بدن عملکرد بدن را تصحیح کند٬ گفته می‌شود.

مصرف دارو ممکن است به صورت خوراکی (قرص و شربت)، مالیدنی (پماد و قطره)، استنشاقی (از راه تنفس) و یا تزریقی (آمپول) باشد.معمولا یک دارو اثرات درمانی بسیار زیادی دارد ، اما هدف از مصرف آن تنها یکی از اثرات درمانیست. سایر نتایج  نامطلوب مصرف داروها عوارض جانبی نام دارد. 

در این مقاله ما می خواهیم به بررسی داروهای ایجاد کننده کم شنوایی بپردازیم

درمان کم شنوایی با دارو

 

دارو های ایجاد کننده کم شنوایی و وزوز گوش

بیش از 600 داروی تجویزی و بدون نسخه وجود دارد که می‌توانند به عنوان داروهای ایجاد کننده کم شنوایی باعث کم شنوایی و وزو گوش ، تحریک وزوز گوش، بدتر شدن وزوز گوش فعلی یا ایجاد صدای وزوز جدید شوند. در واقع، بیشتر کلاس های دارویی مقداری دارای اثرات ایجاد کننده وزوز هستند که در آن ها پخش است. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، داروهای ضد مالاریا، داروهای ضد سرطان، و داروهای کنترل فشار خون همگی می توانند باعث وزوز گوش و یا کم شنوایی شوند.

در بیشتر موارد، وزوز ناشی از دارو یک عارضه جانبی حاد و کوتاه مدت است. اگر بیمار مصرف دارو را متوقف کند، علائم وزوز معمولاً کاهش می یابد. آشنایی با لیست کامل داروهای اتوتوکسیک ضروری نیست، اما دانستن اینکه کدام یک از آنها باعث ایجاد علائم دائمی وزوز گوش و کم شنوایی می شوند، می تواند شما را از ناامیدی زیادی نجات دهد.

علاوه بر کم شنوایی و وزوز گوش داروها می توانند با اثر بر سیستم تعادلی در گوش داخلی عدم تعادل و سرگیجه نیز ایجاد کنند.در این مقاله به بیان داروهای موثر بر سیستم گوش ، شنوایی و تعادل می پردازیم.

سمیت گوش و کم شنوایی

سمیت گوش چیست؟

سمیت گوش یک اصطلاح پزشکی است که به آسیب وارد شده به سلامت شنوایی فرد در نتیجه مصرف دارو اشاره دارد. داروهای اتوتوکسیک می توانند باعث مشکلات شنوایی مانند وزوز گوش، کاهش شنوایی یا حتی مشکلات تعادل شوند. بسیاری از داروهایی که معمولاً تجویز می شوند به عنوان سمیت گوش شناخته شده اند. در حالی که تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از کم شنوایی و آسیب قابل توجه به سلامت شنوایی شما کلیدی است، اگر درمان نشود، علائم اتوتوکسیک می تواند دائمی شود.

چگونگی اثر دارو بر سیستم شنوایی

داروها دقیقاً چگونه به سلامت شنوایی شما آسیب می رسانند؟ اساساً، داروهای اتوتوکسیک می توانند به سلول های موی حسی که گوش داخلی شما را پوشانده اند، آسیب برسانند. این سلول های کوچک و بسیار ظریف  که نقش مهمی هم برای شنوایی و هم برای تعادل شما دارند ، اگر به طور دائم آسیب ببینند، برخی از افراد ممکن است هرگز عملکرد کامل را به دست نیاورند. به همین دلیل مهم است که با درک اثرات بالقوه هر دارویی که تجویز می کنید، از سمیت گوش جلوگیری کنید.

اثر دارو بر کم شنوایی

علائم مضر بودن دارو برای گوش

دارو های مضر برای گوش به دلیل ایجاد سمیت برای گوش مضر شناحته می شوند .علائم سمیت گوش ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا به تدریج شروع و کم کم زیاد شود. برای بسیاری از افراد، وزوز گوش اولین علامت قابل توجه است.

وزوز گوش به صورت صدای زنگ خفیف زنگ یا سوت در گوش‌ها یا سر زمانی که هیچ محرک خارجی وجود ندارد احساس می شود. برای اطلاع بیشتر در مورد وزوز گوش مقاله وزوز گوش را بخوانید.

پس در صورتیکه دارویی مصرف شود که اثر جانبی آن آسیب به سیستم شنوایی باشد ،اولین علامت  بروز وزوز باصدایی شبیه زنگ و یا سوت است. اگر شخص همچنان به مصرف دارو ادامه دهد کم شنوایی در ابتدا در فرکانسهای بالا رخ میدهد که برای فرد قابل درک شدن نیست و بنابراین تا زمانیکه فرد تحت آزمونهای شنوایی قرار نگیرد متوجه بروز کم شنوایی نمی شود.

با ادامه مصرف، آسیب به فرکانسهای دیگر هم وارد می شود و فرد متوجه بروز کم شنوایی می شود . در واقع فرد زمانی متوجه کم شنوایی می شود که بخش عمده ای از حلزون دچار آسیب شده است و در اغلب موارد دیگر این آسیب قابل درمان نیست.

در صورتیکه بعد از استفاده از دارو دچار علایمی مانند وزوز  ،  کیپ شدن گوش و یا سرگیجه شدید، با مراجعه به شنوایی شناس و مانیتورینگ وضعیت شنوایی از ایجاد کم شنوایی دایمی پیشگیری کنید.

دارو مضر برای کم شنوایی

سایر علائم سمیت گوش با دارو

  • سردرد
  • سرگیجه و عدم تعادل
  • احساس پر بودن گوش ها
  • ناتوانی در حرکت کامل سر
  • اسیلوپسی
  • مشکل در راه رفتن
  • احساس بی ثباتی یا سبکی سر

 

داروهای ایجاد کننده سرگیجه

در صورتیکه دارویی مصرف شود که اثر جانبی آن آسیب به سیستم تعادلی باشد، اولین علامت  بروز سرگیجه متوسط به مدت 1 یا 2 روز است. این حالت با ادامه مصرف دارو علایم نامطلوب  پیشرفت می کند و علایمی مانند تهوع ،استفراغ و عدم تعادل نیز ایجاد می شود که به مدت 1 تا 2 هفته ادامه می یابد.

سرگیجه در حالت ایستاده،ناتوانی در نشستن و ایستادن با چشمان بسته یا در تاریکی از دیگر علایم سمیت سیستم تعادلی یا دارو است.در صورتیکه مصرف دارو همچنان ادامه یابد آسیب مزمن به سیستم تعادلی رخ می دهد که شامل عدم تعادل در هنگام راه رفتن و حرکت ناگهانی است.

شدت علائم سمیت گوش در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است به عوامل مختلفی که در ادامه بیان شده است بستگی داشته باشد

  • مدت زمان مصرف داروی اتوتوکسیک
  • میزان خسارتی که قبلاً ایجاد شده است.
  • این که آیا آسیب سریع بوده است یا نه.
  •  هر دو گوش یا فقط یک گوش مبتلا باشد.

سرگیجه و کم شنوایی

لیست داروهای ایجاد کننده کم شنوایی

داروهای ایجاد کننده کم شنوایی داروهای سمی نامیده یم شوند .هنگامی که یک دارو سمی باشد، اثر سمی روی گوش یا منبع عصبی آن دارد. بسته به نوع دارو و دوز، اثرات داروهای اتوتوکسیک می تواند موقت یا دائمی باشد.

داروهای اتوتوکسیک زیر ممکن است باعث علائم دائمی وزوز گوش و همچنین بسیاری از مشکلات دیگر مرتبط با سلامت شنوایی شوند:

در ادامه لیست داروهای ایجاد کننده کم شنوایی آورده شده است:

  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
  • آنتی بیوتیک های خاص، از جمله آمینوگلیکوزیدها
  • داروهای خاص سرطان
  • قرص های آب و دیورتیک های لوپ
  • هورمون درمانی طولانی مدت
  • داروهای مبتنی بر کینین

سایر داروهای رایج که می توانند باعث سمیت گوش شوند عبارتند از:

  • برخی از داروهای ضد تشنج
  • داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
  • داروهای ضد اضطراب
  • داروهای ضد مالاریا
  • داروهای کنترل کننده فشار خون
  • داروهای آلرژی
  • داروهای شیمی درمانی، از جمله سیس پلاتین

لیست دارو کم شنوایی

 

داروهای ایجاد کننده وزوز گوش

بخارات، حلال ها

  • سیکلوهگزان
  • دی کلرومتان
  • هگزان (بنزین)
  • لیندان (Kwell)
  • متیل کلرید
  • متیل-n-بوتیل-کتون
  • پرکلر-اتیلن
  • استایرن
  • تتراکلر اتان
  • تولوول
  • تری کلرواتیلن

آنتی بیوتیک های ایجاد کننده صدا در گوش

  • آمینوگلیکوزیدها
  • آمفوتریسین B
  • کلرامفنیکل (کلرومیستین)
  • مینوسیکلین (مینوسین)
  • پلی میکسین B
  • سولفونامیدها (Septra، Bactrim)
  • وانکومایسین (وانکوسین)

قرص و وزوز گوش

داروهای ضد نئوپلاستی با عارضه وزوز گوش

  • بلئومایسین (بلنوکسان)
  • سیس پلاتین (پلاتینول)
  • کربوپلاتین (پاراپلاتین)
  • متوترکسات (روماترکس)
  • نیتروژن خردل (Mustagen)
  • وینبلاستین (ولبان) ادرارآور

دیورتیک ها عامل ایجاد وزوز گوش

  • استازولامید (Diamox)
  • بومتانید (Bumex)
  • بندروفلوازید
  • کلروتالیدون (Hygroton، Tenoretic)
  • دیاپامید
  • اسید اتاکرینیک (ادکرین)
  • فوروزماید (Lasix)
  • هیدروکلرتیازید (Hydrodiuril)
  • متیل کلرتیزید (Enduron)

داروهای قلبی عامل سمیت و ایجاد وزوز

  • سلیپرولول
  • فلکائینید (Tambocar)
  • لیدوکائین
  • متوپرولول (لوپرسور)
  • پروکائین آمید (Pronestyl)
  • پروپرانولول (ایندرال)
  • کینیدین (Quinaglute، Quinidex)

سمعک درمان وزوز گوش

 

داروهای روان درمانی باعث صدای گوش

  • آمی تریپتیلین (Elavil)

کلاس بنزودیازپین

آلپرازولام (زاناکس)

کلورازپات (Tranxene)

کلردیازپوکساید (لیبریوم)

دیازپام (والیوم)

فلورازپام (دالمان)

لورازپام (آتیوان)

میدازولام (آرایی)

اگزازپام (سراکس)

پروزپام (Centrax)

کوازپام (دورال)

تمازپام (Restoril)

تریازولام (Halcion)

  • بوپروپیون (ولبوترین)
  • کاربامزپین (تگرتول)
  • دیکلوفنزین
  • دوکسپین (Sinequan)
  • دزیپریمین (نورپرامین)
  • فلوکستین (پروزاک)
  • ایمی پرامین (توفرانیل)
  • لیتیوم
  • ملیتراسن
  • مولیندون (موبان)
  • پاروکستین
  • فنلزین (ناردیل)
  • پروتریپتیلین (ویواکتیل)
  • ترازودون (Desyrel)
  • زیملدین

دارو روان درمانی و وزوز

داروهای ضد التهابی با عارضه وزوز گوش:

  • آسپرین
  • آسماتاسین
  • بنوریلات
  • بنوکساپروفن
  • کارپروفن
  • دیکلوفناک (ولتارن)
  • دیفلونیزال (دولوبید)
  • فنوپروفن (نالفون)
  • فپرازون
  • ایبوپروفن (موترین، ادویل، نوپرین)
  • ایندومتاسین (ایندوسین)
  • ایزوکسیکام
  • کتوپروفن (Orudis)
  • متیل سالیسیلات (BenGay)
  • ناپروکسن (Naprosyn، Anaprox، Aleve)
  • دی-پنسیلیامین
  • فنیل بوتازون (بوتازولیدین)
  • پیروکسیکام (Feldene)
  • پروگلومتاسین
  • پروکوازون
  • روفکوکسیب (Vioxx)
  • سالیسیلات ها
  • سولینداک (کلینوریل)
  • تولمتین (تولکتین)
  • زومپیراک

گلوکوکورتیکواستروئیدها از عوامل ایجاد وزوز گوش

  • پردنیزولون (پردنیزولون)
  • ACTH (هورمون آدرنوکورتیکوتروفیک) (Acthar)

دارو ضد التهاب و وزوز

داروهای بیهوشی که می تواند بر گوش اثر بگذارد

  • بوپیواکائین
  • تتراکائین
  • لیدوکائین (نواکائین)

داروهای ضد مالاریا می توانند وزوز گوش ایجاد کنند

کلروکین (آرالن)
هیدروکسی کلروکین (Plaquinil)

سایر موارد :

  • تالیدومید (تالومید)

مواد سمی ایجاد کننده وزوز

  • lead
  • Mercury
  • auronofin (gold, Ridaura)

داروهای ایجاد کننده کم شنوایی

در ادامه لیستی از داروهای ایجاد کننده کم شنوایی آورده شده است

سالیسیلات ها عامل ایجاد کم شنوایی

  • آسپرین و محصولات حاوی آسپرین
  • سالیسیلات ها و متیل سالیسیلات ها (رطوبات)

(به نظر می رسد اثرات سمی وابسته به دوز باشد و تقریباً همیشه پس از قطع داروها قابل برگشت است).داروهای ضد التهاب مانند آسپرین و سالیسیلات ها باعث وزوز و کم شنوایی حسی-عصبی می گردند که با قطع دارو بهبودی دیده می شود. 

مالاریا و کم شنوایی

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند کم شنوایی ایجاد کنند

اکثر NSAID ها پتانسیل ایجاد کم شنوایی و/یا وزوز گوش را دارند. از آنجایی که داروهای جدید اغلب برای استفاده تأیید می شوند، مهم است که با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا مشخص شود آیا دارویی که برای شما تجویز شده می تواند مشکلی ایجاد کند یا خیر.

  • دیکلوفناک (ولتارن)
  • اتوکولاک (لودین)
  • فنپروفن (نالفون)
  • ایبوپروفن (موترین، ادویل، نوپرین و غیره)
  • ایندومتاسین (ایندوسین)
  • ناپروکسن (Naprosyn، Anaprox، Aleve)
  • پیروکسیکام (Feldene)
  • سولینداک (کلینوریل)

(اثرات سمی مربوط به دوز است و پس از قطع داروها تقریباً قابل برگشت است.)

آنتی بیوتیک ها ،داروهای ایجاد کننده کم شنوایی

  • آمینوگلیکوزیدها
  • آمیکاسین (آماکین)
  • جنتامایسین (گارامایسین)
  • کانامایسین (کانترکس)
  • نئومایسین (در بسیاری از پمادهای آنتی بیوتیکی بدون نسخه یافت می شود.)
  • نتیل مایسین (نترومایسین)
  • استرپتومایسین
  • توبرامایسین (Nebcin)

آنتی بیوتیک و کم شنوایی

جالب توجه این است که داروهای موضعی قطره گوش حاوی جنتامایسین یا نئومایسین در انسان اتوتوکسیک به نظر نمی رسند مگر اینکه غشای تمپان (پرده گوش) سوراخ شده باشد. هنگامی که محلول یک آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید روی پوست همراه با آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید به صورت داخل وریدی استفاده می شود، خطر افزایش اثر اتوتوکسیک وجود دارد، به خصوص اگر محلول روی زخم باز یا خام استفاده شود، یا اگر بیمار آسیب کلیوی زمینه ای دارد.

نئومایسین دارویی است که بیشترین سمیت را برای ساختار درگیر در شنوایی، حلزون گوش دارد، بنابراین فقط برای استفاده موضعی توصیه می شود. اما حتی درمان موضعی منجر به از دست دادن شنوایی در هنگام درمان نواحی بزرگ شده است که اجازه می‌دهد مقادیر زیادی از دارو در بدن جذب شود. کم شنوایی ناشی از این دسته از آنتی بیوتیک ها معمولا دائمی است.

اریترومایسین
EES
E-mycin
ایلوسون
اریک
پدیازول
بیاکسین
زیتروماکس: معمولاً در صورت تزریق داخل وریدی 2-4 گرم در 24 ساعت، به خصوص اگر نارسایی کلیوی زمینه ای وجود داشته باشد، سمی است.

وانکومایسین (Vancocin) مشابه آمینوگلیکوزیدها از این جهت که ممکن است در صورت استفاده داخل وریدی در عفونت های تهدید کننده حیات سمی باشد. این واقعیت که آمینوگلیکوزیدها و وانکومایسین اغلب با هم به صورت داخل وریدی برای درمان عفونت های تهدید کننده زندگی استفاده می شوند، مشکل را بزرگتر می کند.
مینوسیکلین (مینوسین) (مشابه اریترومایسین)
پلی میکسین B و آمفوتریسین B (فرآورده های ضد قارچ)
کاپرومایسین (کاپستات) (داروهای ضد سل)

دیورتیک ها می توانند کم شنوایی ایجاد کنند

  • بندروفلومتازید (کورزید)
  • بومتادین (Bumex)
  • کلر-تالیدون (تنورتیک)
  • اسید اتاکرینیک (ادکرین)
  • فوروزماید (Lasix)

اینها معمولاً در صورت تزریق داخل وریدی برای نارسایی حاد کلیه، بحران فشار خون حاد، یا ادم حاد ریوی / نارسایی احتقانی قلب، سمی هستند. موارد نادر سمیت گوش هنگامی که این داروها به صورت خوراکی در دوزهای بالا توسط افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی مصرف می شود، مشاهده شده است.

کم شنوایی حاصل ازاین نوع داروها معمولا موقتی بوده و علائمی چون وزوز و احساس پری در گوش را نیز به دنبال دارند. با پرهیز از تزریق وریدی این داروها می توان از بروز سمیت گوشی جلوگیری نمود.

دیورتیک و کم شنوایی

داروهای شیمی درمانی عامل کم شنوایی

  • بلئومایسین (بلنوکسان)
  • بروموکریپتین (پارلودل)
  • کربوپلاتین (کاربوپلاتین)
  • سیس پلاتین (پلاتینول)
  • متوترکسات (روماترکس)
  • نیتروژن خردل (Mustargen)
  • وینبلاستین (ولبان)
  • وین کریستین (Oncovin)

اثرات اتوتوکسیک را می توان با نظارت دقیق سطح خون به حداقل رساند.

در بین داروهای شیمی درمانی نیز تعدادی دارو وجود دارد که ایجاد سمیت برای گوش می کنند.  که باعث وزوز،کم شنوایی و درد گوش می شوند.کم شنوایی ناشی از آنها معمولا دوطرفه بوده  و معمولا دایمی است .

کینین

  • کلروکین فسفات (آرالن)
  • کویناکرین هیدروکلراید (آتابرین)
  • سولفات کینین (Quinam)

اثرات اتوتوکسیک بسیار شبیه به اثرات آسپرین است.

محافظ مخاط

  • میزوپروستول (سایتوتک)
  • مسکن های مخدر
  • هیدروکودون (لورست، ویکودین)

شیمی درمانی و کم شنوایی

طره های ایجاد کننده کم شنوایی

بیشتر داروهای موضعی گوش دارو هایی هستند که برای درمان عفونت های گوش میانی یا اگزمای گوش کاربرد دارند. که به تدریج و به ندرت می توانند  باعث مرگ سلول های مویی شوند. که بیشتر آنها در گروه آنتی بیوتیک قرار دارند.ا ین داروها شامل پلی میکسین B   و پروپیلن گلیکول هستند.

درمان کم شنوایی ناشی از دارو

از آنجایی که پزشکان و محققان به یادگیری بیشتر در مورد اثرات و خطرات سمیت گوش ادامه می دهند، در حال حاضر هیچ راه مستقیمی برای معکوس کردن و درمان سمیت گوش وجود ندارد. برای اکثر بیماران، موثرترین راه حل این است که مصرف داروی اتوتوکسیک را قطع کرده و به گوش خود زمان دهید تا به طور طبیعی از اثرات آن بهبود یابد.

اگر فکر می کنید داروها به شنوایی شما آسیب می رسانند، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند دوز شما را کاهش دهند یا داروی جایگزینی را پیدا کنند که برای شما مفید باشد.

اگر مشکوک هستید که یک داروی جدید باعث وزوز گوش یا کاهش شنوایی می شود، چه باید کرد؟

هنگامی که متوجه شدید که کدام داروها می توانند از طریق سمیت گوش به گوش شما آسیب برسانند، در موقعیتی هستید که می توانید از آنها محافظت کنید. با تجمع دارو در بدن، خطر سمیت گوش افزایش می یابد. اگر پس از شروع مصرف داروی جدید دچار وزوز گوش شدید، با پزشک تجویز کننده خود تماس بگیرید. شما نباید بدون مشورت با پزشک خود مصرف هیچ دارویی را قطع کنید. خطرات قطع یک دارو ممکن است بسیار بیشتر از هر مزیت بالقوه باشد.

تست های کم شنوایی

در حالی که کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن شایع ترین علت وزوز گوش است، داروهای اتوتوکسیک نیز می توانند منجر به این مشکل شنوایی شوند. اگر قبلاً وزوز گوش دارید، قبل از تجویز داروی جدید به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است جایگزین های موثری برای داروهای اتوتوکسیک در دسترس باشد. اگر نگران وزوز گوش به عنوان یک عارضه جانبی داروهای خود هستید، لطفاً با پزشک یا داروساز مشترک خود مشورت کنید.

علاوه بر این، به یاد داشته باشید که فقط به این دلیل که پزشک شما یکی از این داروها را تجویز می کند، به این معنی نیست که شما حس شنوایی خود را از دست خواهید داد یا دچار وزوز گوش خواهید شد. تجربیات با داروهای اتوتوکسیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

پیشگیری از کم شنوایی در اثر دارو

بر خلاف تهدیدات سلامت شنوایی شما مانند عفونت گوش یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، محافظت از خود در برابر سمیت گوش نسبتاً ساده است. وقتی صحبت از محافظت از سلامت شنوایی شما در برابر سمیت گوش می شود، دانش قدرت است.

قبل از شروع هر گونه داروی تجویزی، از پزشک خود در مورد اثرات بالقوه اتوتوکسیک بپرسید. در حالی که مصرف داروهایی با اثرات بالقوه اتوتوکسیک ممکن است برای برخی شرایط سلامتی اجتناب ناپذیر باشد، پزشک شما ممکن است بتواند جایگزینی را تجویز کند که بر سلامت شنوایی شما تأثیری نداشته باشد.

انجام تست های شنوایی سنجی دوره ای را فراموش نکنید.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *