شستشوی گوش یکی از کارهای سلامتی است که بعضی افراد می بایست سالی یکبار آن را انجام دهند و برخی ممکن است در تمام طول زندگی نیار به انجام آن نداشته باشند. به ظور معمول کانال‌های گوش شما نباید نیاز به تمیز کردن داشته باشند. اما اگر موم گوش بیش از حد جمع شود و شروع به ایجاد علائم کند یا مانع از انجام معاینه صحیح گوش توسط پزشک شما شود، ممکن است دچار “انسداد سرومن” (cerumen impaction) شده باشید. این به این معنی است که موم گوش به طور کامل کانال گوش شما را پر کرده است و می‌تواند در یک یا هر دو گوش اتفاق بیفتد.
در صورتی که از سمعک استفاده می‌کنید، پس از جراحی گوش دچار عوارض شده‌اید، یا از گوش‌پاک‌کن یا اشیاء دیگر در گوش استفاده می‌کنید، احتمال دارد که موم گوش شما جمع شود.
علائم نیاز به شستشوی گوش
شستشوی گوش معمولاً زمانی انجام می‌شود که پزشک یا شنوایی‌شناس تشخیص دهد که تجمع جرم گوش (فشردگی سرومن) وجود دارد. اگر پزشک نتواند پرده صماخ را به دلیل تجمع جرم مشاهده کند، ممکن است این روش را توصیه کند. در مرکز شنوایی آوای امید بهترین مرکز شنوایی سنجی در غرب تهران می توانید معاینات مربوط به وجود جرم گوش را انجام دهید
علائم انسداد موم گوش و نیاز به شستشو عبارتند از:
– درد یا احساس پر بودن در گوش
– احساس مسدود بودن گوش
– کم شنوایی جزئی که با گذشت زمان بدتر می‌شود
– وزوز گوش (تینیتوس)
– خارش، ترشح یا بوی غیرمعمول از گوش
– سرفه
اگرچه این نوع تجمع موم گوش نادر است، اما ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از علائم بالا را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند گوش‌های شما را معاینه کند، علت مشکل را شناسایی کند و درمانی برای خارج کردن موم گوش پیشنهاد دهد.
پزشک می‌تواند با استفاده از یک دستگاه خاص به نام اتوسکوپ، کانال گوش شما را بررسی کرده و با ابزارهای کوچک، مکش یا شستشو موم گوش را خارج کند. شستشوی گوش فرایندی است که برای تمیز کردن گوش و حذف تجمع جرم گوش (سرومن) انجام می‌شود.
شستشوی گوش توسط پزشک
در مواردی که تجمع جرم گوش شدید است یا مشکلاتی مانند درد یا کاهش شنوایی وجود دارد، پزشک می‌تواند با استفاده از دستگاه‌های خاص یا ابزارهای پزشکی، گوش را شستشو دهد. این روش به صورت ایمن و کنترل‌شده انجام می‌شود.
بهترین کار این است که برای برداشتن موم گوش به یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) مراجعه کنید. پزشک می‌تواند درمان‌هایی را برای شما تجویز کند، از جمله:
قطره شستشوی گوش
شما می‌توانید قطره‌های گوش حاوی یک ماده مایع به نام “سرومنولیتیک” را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. این محلول مایع، که ممکن است بر پایه آب یا روغن باشد، به نرم کردن یا حل شدن موم گوش کمک می‌کند.پزشک ممکن است قطره‌های سرومنولیتیک مبتنی بر آب را توصیه کند که شامل موادی مانند پراکسید هیدروژن، کاربامید پراکسید، اسید استیک، سدیم دوکوسات یا بی‌کربنات سدیم هستند. قطره‌های سرومنولیتیک مبتنی بر روغن معمولاً حاوی موادی مانند روغن بادام‌زمینی، روغن زیتون یا روغن بادام هستند.
پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای ۳ تا ۷ روز، روزی یک یا دو بار، تا پنج قطره در هر نوبت استفاده کنید.
گلیسیرین فنیکه (یا به طور دقیق‌تر گلیسیرین فنیکه‌ای) یک محلول ترکیبی است که از گلیسیرین و فنل تشکیل شده است. این ترکیب در برخی از قطره‌های گوش برای درمان مشکلات مختلف استفاده می‌شود.
گلیسیرین به عنوان یک مرطوب‌کننده عمل می‌کند و می‌تواند به نرم شدن موم گوش کمک کند، در حالی که فنل (یک ترکیب آنتی‌سپتیک) می‌تواند خواص ضدعفونی‌کننده داشته باشد. این ترکیب بیشتر برای کاهش درد و التهاب ناشی از عفونت‌های گوش و به عنوان درمان کمکی در برخی مشکلات گوش استفاده می‌شود.
کاربردهای قطره شستشوی گوش گلیسیرین فنیکه
1. نرم کردن موم گوش: می‌تواند به نرم کردن موم گوش و تسهیل خروج آن کمک کند.
2. ضد عفونی‌کننده: به دلیل وجود فنل، ممکن است برای پیشگیری از عفونت‌های گوش یا بهبود عفونت‌های سطحی مفید باشد.
3. کاهش درد و التهاب: در مواردی که گوش به دلیل عفونت یا التهاب درد دارد، ممکن است تسکین‌دهنده باشد.
نکات مهم:
– استفاده از گلیسیرین فنیکه باید تحت نظر پزشک باشد، به ویژه اگر مشکل شما شامل عفونت گوش، پارگی پرده گوش یا سایر مشکلات خاص گوش باشد.
– از این محلول در صورت حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک به فنل خودداری کنید.
– بهتر است پیش از استفاده از آن در خانه، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید این درمان برای شرایط شما مناسب است.
در صورتی که به دنبال درمانی برای شستشوی موم گوش هستید، ممکن است بهتر باشد از قطره‌های مخصوص گوش که به طور خاص برای این منظور طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
توجه:
استفاده از قطره‌های گوش می‌تواند به نرم شدن موم گوش کمک کند و اجازه دهد که به تدریج از گوش شما خارج شود. اگر علائم شما ادامه پیدا کرد یا اگر مشکل در شنوایی یا درد وجود داشت، بهتر است پزشک شما مراحل بعدی را برای پاکسازی موم گوش از طریق روش‌های ایمن و حرفه‌ای انجام دهد.
شستشوی گوش می‌تواند به جلوگیری از مشکلات شنوایی و عفونت‌ها کمک کند، اما در صورت انجام نادرست یا استفاده از وسایل نامناسب، ممکن است خطر آسیب به گوش یا عفونت را به همراه داشته باشد.
شستشوی گوش با آب
یکی دیگر از روش‌های ایمن و مؤثر برای برداشتن موم گوش، شستشوی گوش با اب توسط پزشک است. این روش معمولاً توسط پزشک انجام می‌شود.
پزشک ممکن است برای پاک کردن موم گوش از محلول آب گرم یا ترکیب آب گرم و پراکسید هیدروژن استفاده کند که دمای آن به دمای بدن نزدیک است. این محلول را داخل یک سرنگ می‌ریزند و آن را به آرامی وارد کانال گوش می‌کنند.
ساکشن گوش برای جرم گوش
( Ear Suction) یک روش پزشکی است که برای پاکسازی موم گوش و رفع انسدادهای احتمالی در کانال گوش استفاده می‌شود. در این روش از دستگاه ساکشن (مکش) برای بیرون کشیدن موم یا ترشحات اضافی از داخل گوش استفاده می‌شود. این تکنیک به طور خاص توسط پزشکان متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) انجام می‌شود و معمولاً در مواردی به کار می‌رود که موم گوش به طور شدید تجمع یافته یا باعث انسداد می‌شود.
ساکشن گوش چگونه انجام می شود
1. دستگاه ساکشن: این دستگاه معمولاً یک پمپ مکش است که به یک لوله نازک متصل است. لوله از طریق یک ابزار مخصوص (مانند اسپکولوم گوش) به داخل کانال گوش وارد می‌شود.
2. مکش موم گوش: پزشک با استفاده از این دستگاه به آرامی موم یا ترشحات اضافی را از داخل گوش مکش می‌کند. این روش بسیار دقیق است و به پزشک اجازه می‌دهد که بدون آسیب رساندن به بافت‌های حساس گوش، موم را به طور کامل خارج کند.
3. دقت بالا: این روش معمولاً در مطب پزشک و تحت نظارت مستقیم انجام می‌شود و نسبت به استفاده از ابزارهای دستی یا روش‌های دیگر (مانند قطره‌ها یا شستشو) دقیق‌تر و ایمن‌تر است.
مزایای ساکشن گوش برای شستشوی گوش
– دقیق و ایمن: نسبت به روش‌های دیگر شستشو یا استفاده از قطره‌های گوش، ساکشن دقت بالاتری دارد و خطر آسیب به گوش یا پرده گوش را کمتر می‌کند.
– بدون درد: این روش معمولاً بدون درد است و سریع انجام می‌شود.
– مناسب برای انسدادهای شدید: در مواردی که موم گوش به شدت جمع شده یا با روش‌های دیگر تمیز نمی‌شود، ساکشن یک گزینه مناسب است.
نکات مهم در مورد ساکشن جرم گوش
– ساکشن گوش باید توسط پزشک متخصص انجام شود تا از آسیب به ساختارهای حساس گوش جلوگیری شود.
– اگر شما مشکلاتی مانند عفونت گوش، پاره شدن پرده گوش یا دیگر مشکلات گوش دارید، باید پیش از انجام ساکشن با پزشک مشورت کنید.
ساکشن گوش یکی از روش‌های موثر و ایمن برای تمیز کردن گوش است که به طور خاص برای افرادی که مشکلات مکرر موم گوش یا انسداد دارند توصیه می‌شود.
روش دستی شستشوی گوش
در این روش، پزشک از ابزارهای خاصی مانند یک میکروسکوپ کوچک و دستگاه دستی به نام **اسپکولوم** استفاده می‌کند تا داخل گوش را ببیند. سپس ممکن است از ابزارهایی مانند یک لوپ کوچک، قاشق، کورت (یک ابزار کوچک برای برداشتن موم گوش) یا **فورسپس تمساحی** (ابزار بلند و نازک شبیه قیچی) برای برداشتن موم گوش استفاده کند.
شستشوی گوش در خانه
متخصصان معمولاً توصیه می‌کنند که خودتان موم گوش را بردارید. اگر گوش‌های شما احساس مسدود بودن می‌کنند، می‌توانید چند قطره آب را با استفاده از یک توپ پنبه‌ای وارد گوش کنید در حالی که سر خود را کج کرده‌اید. اجازه دهید محلول یک دقیقه در گوش باقی بماند، سپس سر خود را به حالت عادی برگردانید تا انسداد برطرف شود.
این روش به عنوان یک درمان خانگی ملایم می‌تواند به نرم شدن موم گوش کمک کند و آن را راحت‌تر از کانال گوش خارج کند. با این حال، اگر احساس درد، ناراحتی یا مشکل در شنوایی دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا از روش‌های ایمن و مناسب برای پاکسازی موم گوش استفاده کند.
با استفاده از محلول‌های مخصوص یا روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون یا روغن معدنی، می‌توان جرم گوش را نرم کرده و کمک کرد تا به طور طبیعی خارج شود. همچنین، برخی افراد از قطره‌های شستشوی گوش که در داروخانه‌ها موجود است استفاده می‌کنند.
این فرآیند معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
پیشگیری از تجمع موم گوش
- اگر معمولاً با تجمع موم گوش مواجه هستید، پزشک ممکن است توصیه کند که هر هفته به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روغن معدنی در گوش خود بچکانید تا از تجمع بیشتر موم جلوگیری شود.
- اگر از سمعک استفاده می‌کنید، بهتر است هر روز آن‌ها را برای حدود ۸ ساعت (که معمولاً زمانی است که شما می‌خوابید) خارج کنید تا میزان موم گوش کاهش یابد.
- بهتر است هر سال حدود یک یا دو بار به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید و از وارد کردن هرگونه شیء به داخل گوش خود خودداری کنید، مگر در مواقعی که برای استفاده از سمعک یا گوشی محافظ نیاز دارید.
سمعک و نیاز به شستشوی گوش
استفاده مرتب از سمعک یا گوشی‌های محافظ صدا (earplugs) می‌تواند بر توانایی گوش برای تمیز کردن خود تأثیر بگذارد و باعث تجمع موم گوش شود. این دستگاه‌ها فضای داخل گوش را مسدود کرده و از حرکت طبیعی موم گوش به سمت بیرون جلوگیری می‌کنند، در نتیجه ممکن است موم در داخل کانال گوش جمع شود.
تأثیر تجمع موم گوش بر شنوایی
اگر موم گوش به اندازه‌ای جمع شود که کانال گوش را مسدود کند، ممکن است باعث کاهش شنوایی یا حتی از دست دادن موقتی شنوایی شود تا زمانی که پزشک آن را درمان کند. در این شرایط، پزشک باید ابتدا گوش‌ها را تمیز کند تا بتواند علت دقیق مشکلات شنوایی را تشخیص داده و سمعک مناسب را تجویز کند.
آسیب به سمعک
علاوه بر مشکلات شنوایی، تجمع موم گوش و ترشحات ممکن است به سمعک آسیب برساند. موم گوش می‌تواند وارد دستگاه شده و باعث خرابی یا کاهش کارایی سمعک شود. در مرکز سمعک آوای امید بهترین مرکز سمعک برای خرید سمعک توصیه های لازم در مورد نگهداری سمعک و احتمال افزایش جرم گوش پس استفاده از سمعک به شما می شود.
جرم گوش وجود دارد؟
جرم گوش، که به آن سرومن نیز گفته می‌شود، نقش مهمی در بدن دارد. این ماده به حذف سلول‌های مرده پوست، گرد و غبار، مو و سایر زباله‌ها از کانال گوش کمک می‌کند. همچنین، خطر عفونت را کاهش می‌دهد و از احساس ناراحتی و خارش در کانال گوش جلوگیری می‌کند. همچنین، در کاهش تحریک ناشی از ورود آب به کانال گوش مؤثر است.با این حال، ممکن است بدن بیش از حد جرم گوش تولید کند که باعث تجمع و مسدود شدن کانال گوش شود.
موم گوش، یا همان سرومن، در واقع یک ماده ضروری است که نقش‌های مهمی در حفظ سلامت گوش شما دارد. این ماده در بخش بیرونی کانال گوش تولید می‌شود و چندین وظیفه اساسی دارد:
1. محافظت: موم گوش به‌عنوان یک سد عمل می‌کند و از ورود گرد و غبار و ذرات خارجی به قسمت‌های عمیق‌تر گوش جلوگیری می‌کند تا از بروز عفونت‌ها یا آسیب‌های احتمالی پیشگیری کند.
2. مرطوب‌سازی: موم گوش به مرطوب نگه داشتن پوست داخل کانال گوش کمک می‌کند و از خشکی و خارش آن جلوگیری می‌کند.
3. خواص ضدباکتریایی: مواد طبیعی موجود در موم گوش دارای اثرات ضد میکروبی هستند و به جلوگیری از عفونت‌ها کمک می‌کنند.
4. مکانیزم خود تمیزکنندگی: گوش به‌طور طبیعی خودش را تمیز می‌کند. وقتی شما جویدن می‌کنید یا فک‌تان حرکت می‌کند، این حرکات کمک می‌کند تا موم گوش به سمت دهانه گوش حرکت کند و در نهایت خشک شده و از گوش خارج شود.
همانطور که اشاره کردید، موم گوش در قسمت بیرونی کانال گوش تولید می‌شود و قسمت‌های عمیق‌تر کانال گوش موم تولید نمی‌کنند. اگر موم گوش بیش از حد جمع شود یا به عمق بیشتری رانده شود (مثلاً با استفاده از گوش پاک‌کن)، ممکن است کانال گوش مسدود شود و باعث ناراحتی یا مشکلات شنوایی شود. به همین دلیل مهم است که چیزی را در کانال گوش وارد نکنید تا آن را تمیز کنید. گوش به‌طور طبیعی می‌تواند از پس تمیز کردن خود بربیاید، بنابراین معمولاً بهتر است اجازه دهید این فرآیند خودش انجام شود.
عوارض و خطرات ناشی از شستشوی گوش
شستشوی گوش می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد که در زیر به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
– احساس سرگیجه: این مشکل به ویژه زمانی رخ می‌دهد که دمای آب مناسب نباشد و با دمای طبیعی بدن تطابق نداشته باشد.
– آسیب به پرده گوش: این آسیب ممکن است منجر به صدماتی در گوش میانی شود که عوارض جدی‌تری را به دنبال دارد.
– عفونت گوش خارجی: این نوع عفونت می‌تواند به عنوان یک نتیجه ناخواسته از شستشو به وجود آید.
توجه به شرایط خاص هنگام برداشتن جرم گوش اهمیت دارد:
– **افراد دارای مشکلات ایمنی**: کسانی که به بیماری‌هایی مانند HIV یا دیابت مبتلا هستند، باید بسیار مراقب باشند تا از احتمال عفونت جلوگیری کنند.
– **کسانی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند**: این افراد ممکن است در معرض خطر خونریزی یا ایجاد هماتوم قرار داشته باشند.
– **ناهنجاری‌های فیزیکی در گوش**: افرادی که مجرای گوش آن‌ها باریک یا زخمی است، باید از انجام شستشو در منزل خودداری کنند.
در صورتی که قصد دارید شستشوی گوش را به تنهایی انجام دهید، از استفاده از دستگاه‌های شستشودهنده فشار قوی پرهیز کنید، زیرا این ابزارها می‌توانند به گوش آسیب برسانند و باید فقط در شرایط پزشکی و تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار گیرند.
