درمان جراحی کم شنوایی

درمان جراحی کم شنوایی

نقص شنوایی یكی از شایعترین اختلالات مادرزادی در بدو تولد است و عوارض گسترده آن شامل اختلالات گفتاری، زبانی، روانی، اجتماعی و شغلی، بار بسیار سنگین مالی و روحی روانی را بر خانواده و جامعه تحمیل می‌كند.

ضرورت پرداختن به این خدمات بهداشتی از نیمه‌های قرن بیستم در كشورهای گوناگون احساس شد. در دهه‌های اخیر تحولات در حوزه‌های مختلفی از جمله تكنولوژی‌های مربوطه، انجام عمل های جراحی مخصوصا عمل کاشت حلزون باعث ایجاد پیشرفت چشم گیر افراد مبتلا به کم شنوایی مادرزادی شد.

طبق جدیدترین آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت متاسفانه شیوع کم شنوایی در ایران نسبت به میانگین سایر کشورها تا حدی بالاتر است.

بر اساس آمار جهانی شیوع این اختلال 1 تا 2 نفر در هر هزار نفر است در حالی كه این آمار در ایران به 4 تا 5 نفر در هر هزار نفر می رسد.

علت های زیادی از جمله ازدواج فامیلی و پایین بودن سطح بهداشت در یک سری مناطق کشور و سطح آگاهی ضعیف در زمینه سلامت حس شنوایی می توانند باعث بالابودن این آمار باشند.

حال یک سوال پیش می آید که آیا عمل جراحی وجود دارد که شنوایی کامل را به انسان بازگرداند؟

پاسخ سوال شما این است: بستگی به نوع کم شنوایی دارد.

اگر بازگشت شنوایی شما طوری باشد که به انجام عمل جراحی پاسخ مثبت دهد شما جزء افراد مناسب جهت انجام جراحی قرار می گیرید. باید بدانید که درصد کمی از افراد مبتلا مشمول کاندید شدن جهت جراحی گوش می شوند.

قبل از پرداختن به این موضوع بهتر است دانش خود را درمورد انواع کم شنوایی افزایش دهید.

کم شنوایی حسی-عصبی:

این نوع کم شنوایی وقتی ایجاد می شود که به سلول های مویی گوش داخلی(حلزون گوش) و یا مسیرهای عصبی که صدا را از گوش داخلی به مغز منتقل می کنند آسیب وارد شده باشد. این نوع کم شنوایی دائمی محسوب می شود. در این نوع کم شنوایی حتی در صورتیکه صدا بلند باشد شخص صدا را ضعیف می شنود.   

کم شنوایی انتقالی:

در این نوع کم شنوایی  صدا به طور مناسب از گوش خارجی،پرده گوش و یا استخوانچه ها منتقل نمی شود و بنابراین شخص صداهای آرام  را نمی شنود.این نوع از کم شنوایی به درمان دارویی یا جراحی نیاز دارد.

کم شنوایی آمیخته:

گاهی کم شنوایی انتقالی و حسی- عصبی همزمان با هم روی می دهد که در آن صورت به آن کم شنوایی آمیخته گفته می شود.

عمل جراحی برای کم شنوایی حسی عصبی

کم شنوایی حسی عصبی شایع ترین نوع کم شنوایی در افراد می باشد و دلایل مختلفی می توانند باعث ایجاد این نوع کم شنوایی شوند : سن زیاد / مواجه طولانی مدت با سروصدای زیاد / انواع خاصی از بیماری ها و عفونت ها / تومور و عوامل مادرزادی.

شایان ذکر است این نوع کم شنوایی دائمی بوده و هیچ عمل جراحی قابلیت بازگشت آسیب وارد شده به سلول های مویی واقع در حلزون گوش و سایر مسیرهای عصبی را ندارد اما با پیشرفت علم پزشکی عمل جراحی کاشت حلزون می تواند سلول های آسیب دیده را دور بزند و مستقیم قسمت سالم از سلول های مویی و عصب شنوایی را تحریک کند.

پروتز کاشت حلزون

افراد بزرگسال و کودکان با افت شدید تا عمیق می توانند کاندید خوبی در ابتدا برای جراحی کاشت حلزون باشند. سپس این افراد جهت بررسی های بیشتر در مراکز کاشت حلزون بایستی مورد ارزیابی قرار بگیرند.

پروتز کاشت حلزون یک قسمت داخلی و یک جزء خارجی دارد :

پروتز داخلی کاشت حلزون با انجام عمل جراحی زیر پوست سر در جمجمه ی فرد قرار داده می شود که وظیفه ی اتصال با الکترودهای جایگذاری شده در حلزون گوش را نیز برعهده دارد.

پروتز بیرونی شبیه سمعک پشت گوشی است. یک میکروفون و پردازش گر گفتار و باتری داخل این قسمت قرار دارند. صدا از طریق میکروفون وارد پردازش گر گفتار شده و تبدیل به سیگنال الکتریکی می شود. این سیگنال ها بعد از عبور از طریق پوست جمجمه ی فرد وارد پروتز داخلی شده که درنهایت به الکترودهای جایگذاری شده در حلزون منتقل می شوند.

همانطور که قبلا گفته شد برای انجام جراحی کاشت حلزون یک سری معیارهایی وجود دارد. مراکز کاشت حلزون در کشورمان فرد مراجع کننده را جهت ارزیابی بیشتر مورد بررسی قرار می دهند.

فرد بایستی از سلامت عمومی کامل برخوردار باشد و معاینات و ارزیابی های پزشکی نیز شامل CT Scan   و MRI  جهت بررسی وضعیت آناتومیکی گوش انجام می شود. علاوه بر اینها هیچ گونه کنترا اندیکاسیون پزشکی نیز نظیر عدم وجود عصب شنوایی، وضعیت نامناسب حلزون یا کانال عصب شنوایی داخلی و … نباید وجود داشته باشد. گوش میانی فرد نیز در هنگام جراحی نباید عفونی باشد و فرد باید شرایط لازم جهت تحمل بیهوشی را داشته باشد.

در مورد کودکان این معیار شامل افت شنوایی حسی ـ عصبی دو طرفه شدید تا عمیق می باشد که با استفاده از سمعک های معمولی، پیشرفت زبانی قابل قبولی را در یک بازه زمانی نداشته اند. تعیین پیشرفت قابل قبول در مورد کودکان مسأله ای مهم و بسیار مشکل می باشد و در این مورد، معیار کاندیداتوری شامل پیشرفت کم تا عدم پیشرفت در مهارت شنیداری با استفاده از سمعک و نیز آموزش های توانبخشی مناسب می باشد. برای کودکان بزرگتر در معیار درک کلمه، کودک در صورت کسب امتیاز کمتر از 30% کاندید کاشت می باشد. ارزیابی های زبانی و گفتاری نیز برای تمامی افراد باید انجام گردد.

جراحی گوش میانی

عمل جراحی گوش میانی برای کم شنوایی انتقالی انجام می شود. این نوع کم شنوایی از ورود صدا به گوش داخلی ( حلزون و عصب شنوایی) ممانعت می کند. کم شنوایی انتقالی بسته به نوع علت ایجاد کننده می تواند موقتی و یا دائمی باشد و در بعضی موارد علاوه بر درمان دارویی عمل جراحی نیز انجام می شود.

عمل گذاشتن لوله تهویه گوش یا همان عمل جراحی VT

طبق مطالعات انجام شده هر کودکی در محدوده ی سنی 4-5 سالگی حداقل یک مرتبه عفونت گوش را تجربه می کند. این یک بار عفونت گوش مشکل خاص و دائمی برای وی ایجاد نمی کند اما اگر این نوع عفونت گوش میانی مزمن و تکرار شونده باشند باعث آسیب جدی و ایجاد کم شنوایی انتقالی می شود که نهایتا در روند پیشرفت درسی و گفتار کودک و … تاثیر بدی برجای می گذارد.

 اگر بین فشار داخل گوش میانی و گوش خارجی اختلاف وجود داشته باشد و با مصرف دارو نیز این مشکل حل نشود، راهکاری که وجود دارد این است که عمل جراحی گذاشتن لوله تهویه گوش یا همان عمل جراحی VT که معمولاً همراه با عمل برداشتن لوزه سوم انجام می گیرد.

لوله های تهویه گوش، لوله های سیلندری کوچکی هستند که در میان پرده گوش گذاشته می شوند و به هوا این اجازه را میدهند که وارد گوش میانی شود. لوله های تهویه گوش دو نوع وجود دارد که شامل کوتاه مدت و بلند مدت هستند.لوله های کوتاه مدت که اندازه ی کوچکتری دارند و عموماً شش ماه تا یک سال باقیمانده و پس از آن خودبه خود به داخل کانال گوش می افتند. لوله های دراز مدت اندازه ی بزرگتری دارند و لبه هایی که آنها را برای مدت طولانی تری در محل نگه میدارد. این لوله ها هم ممکن است که خود به خود بیفتند ولی احتمالش نیز وجود دارد که لازم باشد متخصص گوش و حلق و بینی آنها را بردارد.

عمل استاپدکتومی

افرادی که مبتلا به بیماری اتواسکلروزیس شده باشند گزینه ی مناسبی برای انجام این عمل جراحی هستند. عمل استاپدکتومی برای بهبود هدایت صدا انجام می شود که در این جراحی متخصص گوش حلق بینی یکی از سه استخوان گوش معروف به استخوان رکابی که تحت تاثیر عواملی سفت شده را برمی دارد و به جای آن یک پروتز مصنوعی قرار می دهد.

از نشانه های بیماری اتواسکلروزیس می توان به کم شنوایی و وزوز و سرگیجه اشاره کرد.

شایان ذکر است که بیمار تا 1 سال قبل از عمل نباید هیچ گونه سرگیجه ای را تجربه کرده باشد. این عمل جراحی بسیار ظریف و میکروسکوپی است و این جراحی در 10 تا 15 افراد مبتلا موفقیت آمیز نیست. جایگزین بهبود شنوایی برای این نوع افراد سمعک می باشد که برای دریافت و تجویز سمعک بایستی به مراکز شنوایی سنجی مراجعه کنید.

انواع جراحی گوش برای هر فردی مناسب نمی باشد.

بایستی توجه داشته باشید که عمل های جراحی برای همه ی افراد مناسب نیست . اگر کم شنوایی شما نیاز به درمان دارویی یا جراحی داشته باشد بهتر است هرچه سریع تر پیگیر روند درمانی تان شوید اما اگر کم شنوایی شما با اقدام خاصی درمان نمی شود توصیه ی ما این است که عمل جراحی را آخرین گزینه برای خودتان قرار دهید چون بهتر است که گوش شما تحت هیچ نوع عمل تهاجمی قرار نگیرد .

در صورت احساس هرنوع تغییر در حس شنوایی تان حتما با شنوایی شناس متخصص مشورت کنید تا درصورت لزوم سمعک متناسب میزان و نوع کم شنوایی خود را دریافت کنید.

کلینیک شنوایی سنجی آوای امید

۴۴۰۰۵۳۱۵

۴۴۹۷۴۸۵۵