حساسیت به صدا نوعی کاهش تحمل صدا است. افراد مبتلا به حساسیت به صدا در اغلب موارد صداهای معمولی را خیلی بلند و صداهای بلند را ناراحت کننده یا دردناک می دانند.انواع حساسیت به صدا عبارتند از هایپراکوزیس hyperacusis ، رکروتمنت recruitment ،صدا هراسی phonophobia و میسوفونیا misophnia. مهمترین نوع حساسیت به صدا “هایپراکوزیس” است گه به دلیل آسیب به گوش داخلی ناشی ایجاد می شود.
حساسیت به صدا از نوع هایپراکوزیس چیست
هایپراكوزیس به عنوان یك حساسیت غیرطبیعی به اصوات روزمره كه منجر به درد یا ناراحتی می شود، تعریف می شود.
هایپراکوزیس اغلب با وزوز گوش (وزوز، زنگ یا سوت در گوش) و اعوجاج صداها همراه است. معمولاً هر دو گوش تحت تأثیر قرار می گیرند، اگرچه ممکن است فقط در یک گوش وجود داشته باشد.
علائم حساسیت به صدا از نوع هایپراکوزیس
شروع هایپراکوزیس می تواند تدریجی یا ناگهانی باشد. علائم عبارتند از:
- صداهای بسیار آرام راحت هستند و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند ، اما صداهای معمولی (مانند صدای مکالمه) خیلی آزاردهنده و بیشتر از حد طبیعی احساس می شوند.
- صدای خود فرد خیلی بلند یا مخدوش به نظر می رسد.
- صداهای با شدت کم، مانند صدای یخچال، خیلی بلند به نظر می رسند.
- صدای ناگهانی و بلند می تواند باعث ناراحتی و درد شود.
- در این شرایط صداهای بلند می توانند:
حساسیت فرد به صدا را برای مدتی بدتر کنند.
باعث بدتر شدن وزوز گوش و ایجاد امواج در گوش شوند.
باعث ایجاد احساس “انفجار” در داخل گوش می شود.
علت هایپراکوزیس
برخی از علل شناخته شده هایپراکوزیس عبارتند از:
- تغییرات شنوایی به دلیل افزایش سن (پیرگوشی)
- قرار گرفتن یکباره در معرض سر و صدای بلند، مانند انفجار
- ضربه دست به صورت ( سیلی)
- قرار گرفتن مزمن در معرض سر و صدا، مانند کار در یک محیط پر سر و صدا
- داروهای خاص
- آسیب سر
- جراحی برای گوش
- فلج عصب صورت – که می تواند باعث شود مکانیسمی در گوش میانی که از شما در برابر صدای بلند محافظت می کند کار نکند.
- اقدامات پزشکی – پاک کردن کانال گوش مسدود شده ممکن است باعث افزایش موقت حساسیت به صدا شود
اگر حساسیت به صدا و عدم تحمل صدا فقط در یک گوش باشد، باید از نظر نوروم آکوستیک (تومور) روی عصب شنوایی تعادل (دهلیزی) بررسی شود.
تشخیص حساسیت به صدا از نوع هایپراکوزیس
تشخیص حساسیت به صدا با انجام مجموعه تست های شنوایی سنجی جامع و کامل و مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) شروع می شود . پیش از مراجعه به پزشک باید به مرکز شنوایی سنجی برای انجام تست های تخصصی مراجعه کنید.
برای تشخیص هایپراكوزیس، در مرکز شنوایی تست هایی برای تعیین آستانه شنوایی، سلامت گوش میانی،رفلکس اکوستیک و میزان بلندی صدا و واکنش فرد به صدا با شدت های مختلف انجام می شود. علاوه بر این آزمون های تخصصی مانند تست ABR برای رد وجود ضایعات رتروکوکلئار به کار می رود .
اما این فقط بخشی از ارزیابی است یک تاریخچه گیری است که شامل تجربیات شما، سابقه پزشکی، داروها، سابقه مواجهه با صدا و علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا اضطراب و افسردگی است نیز باید بررسی شود.
اثرات هایپراکوزیس در زندگی
اگر هایپراکوزیس شدید باشد، ممکن است فرد متوجه شود که تمایل به ترک خانه ندارد و کاهش تحمل فرد برای صدا روی شغل و زندگی اجتماعی تأثیر می گذارد.
برخی افراد متوجه می شوند که فعالیت های روزمره مانند رانندگی ماشین، استفاده از ماشین چمن زنی، جاروبرقی یا ابزار برقی، تماشای تلویزیون یا گوش دادن به موسیقی برایشان مشکل ساز است. مراکز خرید، رستوران ها و سالن های سینما ممکن است به صدای زیاد برای این افراد ناخوشایند باشند.
خبر خوب این است که در بیشتر موارد، هایپراکوزیس قابل مدیریت است
درمان حساسیت به صدا
درمان حساسیت به صدا در اثر هایپراکوزیس به عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد.اگر هایپراکوزیس در اثر اختلالات گوش داخلی، که ممکن است با هیپراکوزیس اشتباه گرفته شود باشد، قابل درمان هستند، بنابراین ارزیابی سریع گوش ها مهم است.
اما اگر حساسیت به صدا به علت هایپراکوزیس بر اثر آسیب ناشی از صدای بلند یا آسیب بر اثر پیرگوشی باشد اجتناب از قرار گرفتن در معرض سر و صدا کمک کننده خواهد بود .به هرحال برای یافتن بهترین درمان برای حساسیت به صدا به مرکز شنوایی آوای امید مراجعه کنید.
به طور کلی، حساسیت صدا به روش‌های مختلفی مدیریت می‌شود، از جمله:
1-استفاده از محافظ شنوایی در محیط های پر سر و صدا، مانند هنگام کار با ابزارهای برقی یا زمانی که در معرض موسیقی با صدای بلند قرار می گیرید. این به این دلیل است که وزوز و حساسیت ممکن است با صداهای بیش از حد تشدید شود. استفاده از محافظ شنوایی برای فعالیت های روزمره ضروری نیست
2-انجام حساسیت زدایی با معرفی مجدد صداهای روزمره در سریعترین حالت ممکن
ازدیگران بخواهید هنگام صحبت با شما از بلند کردن صدای خود اجتناب کنند. بگذارید بدانند که گوش شما را آزار می دهد و پیام را تحریف می کند.
3-در صورت تداوم اضطراب یا سایر واکنش ها، در مورد علائم خود با شنوایی شناس صحبت کنید. شنوایی شناس به شما کمک کند تا عواملی را که ممکن است بر واکنش شما به صداهای بلند تأثیر بگذارد، شناسایی کنید و به شما در ایجاد استراتژی های مقابله ای کمک کند. دانستن و به خاطر سپردن این نکته که هایپراکوزیس ناشی از یک اختلال تهدیدکننده نیست، می تواند به میزان قابل توجهی به تحمل شما کمک کند
4-درمان بازآموزی وزوز گوش (TRT) – این درمان شامل استفاده از سمعک های ویژه ای به نام “مولد نویز” است که می تواند به مرور زمان حساسیت شما به سر و صدا را کاهش دهد. گوش ها به «صدای سفید» به سختی قابل شنیدن عادت می کنند و در نهایت آن را نادیده می گیرند.
5-دارو برای کمک به خواب – این درمان کمکی ممکن است در کوتاه مدت مورد نیاز باشد.
علائم در دو گوش ممکن است مشابه همدیگر نباشند اگر سرگیجه دارید یا احساس ناپایداری می کنید، ممکن است مبتلا به هایپرراکوزیس دهلیزی باشید.
هایپراکوزیس چقدر شایع است؟
تعاریف مختلف حساسیت به صدا منجر به دامنه وسیعی در تخمین شیوع آن شده است، به عنوان مثال مطالعاتی در لهستان و سوئد نشان داد که به ترتیب 9 تا 17 درصد از جمعیت می گویند که سر و صدا برای آنها یک مشکل خاص است. بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های ایالات متحده، در جدیدترین آمارگیری، نزدیک به شش درصد از آمریکایی ها گزارش داده اند که با این ناراحتی زندگی می کنند.
یشگیری از هایپراکوزیس
محافظت از شنوایی
- در معرض صدای بلند نبودن
- استفاده از قالب های ضد صدا در محیط های پر سر و صدا
- استفاده از قالب های مخصوص در موزیسین ها
- اگر شما باید در یک محیط پر سر و صدا کار کنید، طبق قانون ایالات متحده معروف بهOSHA ، کارفرمای شما موظف است شما را از خطرات بهداشتی مرتبط با کار محافظت کند.
چرا تحمل صدا ندارم ؟ حساسیت به صدا از نوع فونوفوبیا
سر و صدای بلند، به خصوص زمانی که غیرمنتظره باشد، می تواند برای هر کسی ناخوشایند یا آزاردهنده باشد. هایپراكوزیس یكی از چندین واکنش غیرمعمول در برابر سر و صدا است و شما بعضی اوقات می توانید بیش از یك مورد را تجربه كنید. اگر فونوفوبیا دارید، ترس شما از صدای بلند ممکن است بسیار زیاد باشد و باعث وحشت و احساس اضطراب شدید شما شود.
ترس از سر و صدای بلند به عنوان فونوفوبیا، سونوفوبیا یا لیگیروفوبیا شناخته می شود. این وضعیت ناشی از کم شنوایی یا هر نوع اختلال شنوایی نیست.
فونوفوبیا یک فوبیای خاص است. فوبیای خاص یک ترس شدید و غیرمنطقی از موقعیت ها یا اشیایی است که چنین واکنش شدیدی را نیاز ندارد.مانند همه فوبیاها، فونوفوبیا نیز یک اختلال اضطرابی قابل درمان است.
فرد مبتلا به این عارضه ممکن است به خاطر صدای بلندی که می‌داند در راه است و همچنین صدای بلند غیرمنتظره‌ای دچار ناراحتی عمیق شود.
علائم فونوفوبیا ممکن است لذت بردن از فعالیت های روزمره و زندگی روزمره را سخت کند. فرد مبتلا به این بیماری ممکن است این علائم را در انتظار صدای بلند، در حین وقوع یا پس از آن تجربه کند. آنها عبارتند از:
- اضطراب
- ترس
- عرق کردن
- تنگی نفس
- تپش قلب یا افزایش ضربان قلب
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- سبکی سر
- حالت تهوع
- غش کردن
فنوفوبیا در کودکان
هر نوع فوبیا می تواند در کودکان و همچنین در بزرگسالان رخ دهد. اگر کودک شما واکنش شدیدی به سر و صدای بلند نشان می دهد، مراجعه به شنوایی شناس می تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید آیا او به فونوفوبیا یا یک بیماری شنوایی مانند هیپراکوزیس مبتلا است یا خیر.
علائم هر دوی این شرایط ممکن است در کودکان مشابه ظاهر شود. کودک شما ممکن است از صداهایی که به نظر شما زیاد بلند نیستند، بسیار مضطرب شود. کودک ممکن است گوش های خود را بپوشانند، بترسد یا سعی کنند از صدا دور شوند.
علت ترس از صدا از نوع فنوفوبیا
فونو فوبیا یک وضعیت سلامت روان است که می تواند در هر سنی ظاهر شود. مانند همه فوبیاهای خاص، علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است.
ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی باشد. افرادی که سابقه خانوادگی شامل اختلالات اضطرابی دارند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری باشند.
آوا هراسی ممکن است توسط عوامل خارجی مانند سابقه ترومای طولانی مدت دوران کودکی یا یک حادثه آسیب زا نیز ایجاد شود. در کودکان اوتیستیک و در برخی دیگر از کودکان، رویداد آسیب زا ممکن است شدید به نظر برسد، اما در واقع اینطور نیست. برای مثال، شنیدن ناگهانی صدای بلند همه در یک جشن تولد.
ترس از صداهای بلند چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر ترس شما از صداهای بلند در توانایی شما برای عملکرد یا لذت بردن از زندگی اختلال ایجاد می کند، ابتدا به متخصص شنوایی مراجعه کنید. انجام تست های شنوایی برای اطمینان از اینکه شما به هایپراکوزیس مبتلا نیستید بسیار مهم است. در صورتیکه مشکل در سیستم شنوایی نباشد در ادامه درمان به روانشناس ارجاع داده خواهیدشد
روانشناس با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم و محرک های شما، وضعیت شما را تشخیص می دهد. تاریخچه پزشکی، اجتماعی و روانشناختی شما مورد بحث قرار خواهد گرفت.
به منظور تعیین اینکه آیا آنچه شما دارید یک فوبیای خاص است یا خیر، پزشک شما از معیارهای تشخیصی تعیین شده در ویرایش جدید راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده خواهد کرد.
فونوفوبیا چگونه درمان می شود
انواع مختلفی از درمان وجود دارد که برای درمان فوبیا استفاده می شود. ترس از صدای بلند را می توان از طریق موارد زیر درمان کرد:
مواجهه درمانی (حساسیت زدایی سیستماتیک). این یک نوع روان درمانی است که از قرار گرفتن در معرض هدایت شده و مکرر با منبع ترس شما استفاده می کند. مواجهه درمانی می تواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود. می تواند برای درمان انواع فوبیای خاص بسیار موثر باشد.
درمان شناختی رفتاری (CBT). این یک نوع روان درمانی است که برای درمان فوبیای خاص نیز بسیار موثر است. از برخی از عناصر مواجهه درمانی، همراه با تکنیک هایی استفاده می کند که به شما کمک می کند افکار و رفتارهای منفی را تغییر دهید.
تکنیک های آرامش بخش. فعالیت هایی مانند مدیتیشن نیز می تواند کمک کننده باشد، به خصوص زمانی که با درمان های دیگر ترکیب شود.
حساسیت به صدا ناشی از میسوفونیا
میسوفونیا اختلالی است که در آن صداهای خاصی باعث واکنش های عاطفی یا فیزیولوژیکی می شوند که برخی ممکن است با توجه به شرایط آن را غیرمنطقی درک کنند. کسانی که میسوفونیا دارند ممکن است آن را به عنوان زمانی توصیف کنند که یک صدا “شما را دیوانه می کند”. واکنش‌های آنها می‌تواند از عصبانیت و آزار تا وحشت و نیاز به فرار متغیر باشد. این اختلال گاهی اوقات سندرم حساسیت صوتی انتخابی نامیده می شود.
افراد مبتلا به میسوفونیا اغلب گزارش می دهند که توسط صداهای دهانی تحریک می شوند – صدایی که فرد هنگام غذا خوردن، نفس کشیدن یا حتی جویدن ایجاد می کند. صداهای نامطلوب دیگر عبارتند از ضربه زدن به صفحه کلید یا انگشت یا صدای برف پاک کن ها. گاهی اوقات یک حرکت تکراری کوچک علت آن است — شخصی بی قراری می کند، شما را تکان می دهد یا پای خود را تکان می دهد.
علت حساسیت به صدا ناشی از میسوفونیا
پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث میسوفونیا می شود، اما قطعا مشکلی در گوش و سیستم شنوایی نیست که باعث ایجاد این مشکل می شود. به نظر می رسد که مشکل بخشی مربوط به ذهن و بخش دیگر مربوط به مسائل فیزیکی است. این می تواند به نحوه تأثیر صدا بر مغز شما و ایجاد پاسخ های خودکار در بدن شما مربوط باشد.
از آنجایی که گوش های شما طبیعی است و شنوایی شما خوب است، ممکن است پزشک در تشخیص مشکل داشته باشد. گاهی اوقات میسوفونیا با اضطراب یا اختلال دوقطبی یا وسواس فکری-اجباری اشتباه گرفته می شود. برخی از پزشکان فکر می کنند که باید به عنوان یک اختلال جدید طبقه بندی شود.
درمان اغلب شامل یک رویکرد چند رشته ای است که ترکیبی از صدا درمانی توسط شنوایی شناسان و مشاوره حمایتی است که در آن بر استراتژی های مقابله ای تاکید می شود.
حساسیت صدا ناشی رکروتمنت
اگر دچار کم شنوایی هستید، ممکن است گاهی اوقات افزایش ناگهانی ترساننده حجم صدا را در برخی صداهای خاص بشنوید. شما احتمالاً مشکلی را دارید که به عنوان رکروتمنت شنوایی شناخته می شود، که متفاوت از هایپراكوزیس است و به طور كلی دردناك نیست.
سخن آخر
حساسیت به صدا انواع مختلف دارد که بعضی از آن مانند هایپراکوزیس ناشی از مشکلات گوش است و بعضی دیگر از انواع آن ناشی از مشکلاتی است که اصلا به گوش مرتبط نمی شود. اگر از حساسیت از صدا رنج می برید بهتر است در گام اول با مراجعه به مرکز شنوایی و بررسی کامل گوش از علت ایجاد حساسیت به صدا اگاه شوید و بر طبق آن درمان های مناسب را آغازکنید.
